Nederlandse Natuurkundige Vereniging

Jaarlijks organiseert de NNV een sessie tijdens Physics@Veldhoven, de NWO-natuurkundeconferentie voor onderzoekers die in 2019 op 22 en 23 januari wordt gehouden. Vanwege de grote ontwikkelingen op het gebied van ‘Open Science en Open Data’ heeft de NNV dit onderwerp centraal gezet in haar sessie op 22 januari 2019. In het geval van open data kunnen data vrijelijk worden gebruikt en hergebruikt door iedereen. (Onderzoeks)resultaten komen zo breed beschikbaar, maar uiteraard zit er ook de kant aan van patenten, privacy en verschillen in nationale en internationale richtlijnen. Open science en open data zijn sterk gerelateerd en de ontwikkelingen op dit vlak schrijden snel voort. Aan de ene kant is dit goed, maar tegelijkertijd loert het gevaar van misbruik of foute interpretatie van data. Er zitten vele kanten aan het onderwerp, niet alleen juridische, maar ook  organisatorische en praktische zaken.

In de sessie zullen vier sprekers met achtergronden in de academia en de Europese Commissie verschillende vragen de revue laten passeren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: 

• Hoe maken we data beschikbaar en toegankelijk?
• Hoe kunnen we onze data beschermen?
• Hoe verzeker je je van een juist (her)gebruik van de data?
• Hoe is een foute interpretatie te voorkomen?
• Wie heeft eigenlijk het eigenaarschap over data?

De NNV organiseert niet alleen deze specifieke sessie, maar daarnaast is NNV-voorzitter Diederik Jekel tijdens Physics@Veldhoven wederom beschikbaar voor een-op-een-advies. Wetenschappers kunnen zich aanmelden voor een korte sessie met Diederik Jekel, waarin hij tips geeft voor hoe iemand bij het uitdragen van haar/zijn onderzoek nog beter beslagen ten ijs kan komen.

De Physicaprijs 2019 is toegekend aan Kobus Kuipers, niet alleen een baanbrekend fysicus, maar ook iemand die zich sterk inzet voor outreach. Kobus Kuipers is één van de grondleggers van de ‘nanofotonica’, de wetenschap die licht bedwingt op lengteschalen veel kleiner dan de golflengte. Nanofotonica is spannend en springlevend omdat licht zich in slim gestructureerde materialen zo verrassend anders gedraagt dan we gewend zijn van een conventionele transversale niet-dispersieve vlakke golf. Zijn microscoop plaatst de experimentator midden in de wondere nanowereld, en voorziet zijn onderzoeksgroep van een bril om elektrische en magnetische velden in ruimte en tijd te zien evolueren. Dat geeft ongekend inzicht in de fysica van licht op de nanoschaal in bijvoorbeeld fotonische kristallen.

Kobus Kuipers (1967) studeerde natuurkunde aan de UvA en hij startte zijn indrukwekkende academische carrière als promovendus op het AMOLF; al jong werd hij hoogleraar. In 2005 werd Kobus Kuipers gekozen in ‘De Jonge Akademie’. Kobus Kuipers stond aan de wieg van de oprichting van het Center for Nanophotonics bij het AMOLF en was daar jarenlang hoofd van. Onder zijn leiding ontwikkelde het programma zich tot een van de wereldleiders op het gebied van nanofotonica. Sinds 2016 is Kuipers hoogleraar Nanofotonica en voorzitter van de afdeling Quantum Nanoscience van het Kavli Instituut Nanoscience en de Faculteit TNW van de Technische Universiteit Delft.

Zoals gezegd is hij niet alleen een toponderzoeker, maar is Kobus Kuipers ook actief in het uitdragen van wetenschap. Zo werkte hij acht maal mee aan De Nationale Wetenschapsquiz, waarin hij onder meer wetenschappelijke vragen en experimenten uitlegde. Voorts was hij voorzitter van de stichting International Year of Light 2015 NL, die in 2015 vele publieksactiviteiten rond licht initieerde in Nederland.

Zijn creativiteit en motivatie om verwonderd te raken door natuurkundige fenomenen kenmerken niet alleen zijn wetenschappelijke publicaties. Hij staat alom bekend om zijn scherpe vragen, aanstekelijk enthousiasme voor natuurkunde, en ook voor het proces van wetenschap bedrijven in al haar facetten. Dit maakt hem tot een buitengewone, inspirerende mentor voor zijn studenten, promovendi en postdocs, die hij met liefde voor het vak en voortdurende inzet voor hun persoonlijke ontwikkeling begeleidt.

Jaarlijks wordt de Physicaprijs uitgereikt aan een eminente, in Nederland werkzame natuurkundige. De prijs wordt na consultatie van diverse vertegenwoordigers van de natuurkundegemeenschap in Nederland toegekend door een jury bestaande uit de voorzitter van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging, de voorzitter van Stichting Physica (www.physica.nl) en een eerdere Physicaprijswinnaar. Kuipers zal de prijs in ontvangst nemen tijdens het congres FYSICA 2019 dat op vrijdag 5 april plaatsvindt op Amsterdam Sciencepark (www.fysica.nl). Hij zal dan ook de bijbehorende Physicalezing uitspreken.

In het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde (www.ntvn.nl) wordt in de edities van maart en mei 2019 aandacht besteed aan het werk van Kobus Kuipers.

Een goed begin in 2019 met 2 interessante artikelen naar aanleiding van de Nobelprijs voor Natuurkunde 2018 op het gebied van laserfysica: over de methode die is ontwikkeld om de intensiteit van lasers op te stuwen tot extreme hoogte en waarom de uitvinding van het laserpincet zo bijzonder is.

Verder o.a. artikelen over het Nova Zembla-Effect, CRISPR-Cas9 en een project van studenten van de TU Delft om een eenpersoons vliegmachine te bouwen en een In Memoriam voor André Mischke.

De contributiefactuur 2019 heeft u inmiddels vast al ontvangen en met de inkomsten hieruit kunnen wij er weer volop tegenaan om u een mooi natuurkundig 2019 te bezorgen met het NTvN!

Wij wensen u een heel goed en gelukkig 2019 toe.

Voortaan maandelijks het natuurkundetijdschrift ontvangen? Wordt dan lid van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging.